Christenen en Sikhs opgeroepen om broederschap en solidariteit te bevorderen
RKKERK.NL |
5 november 2025
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
Op 5 november vieren Sikhs Guru Nanak Prakash Diwas. Het Dicasterie voor de Interreligieuze Dialoog te Rome schreef ter gelegenheid daarvan een boodschap aan Sikhs. In de boodschap worden Christenen en Sikhs opgeroepen ‘zaden te zaaien en gebaren van broederschap aan te bieden voor de bloei van sociale rechtvaardigheid, moreel welzijn, vrede en vrijheid.’ Zij mogen zich daarbij verenigd weten door ‘hun gedeelde menselijkheid, waarden en zorg voor het algemeen welzijn.’
Nostra Aetate
“Op deze manier, en in de geest van Nostra Aetate, kunnen we een spiritualiteit van broederschap koesteren en een ware cultuur van vrede opbouwen”, schrijft kardinaal Koovakad, prefect van het Dicasterie, in de boodschap. Hij wijst naar het document Nostra Aetate dat zestig jaar geleden op 28 oktober 1965 het levenslicht zag. In dit document worden katholieken opgeroepen om de dialoog aan te gaan met mensen van andere godsdiensten en levensbeschouwingen.
Kookovad: “Vooral religieuze leiders dragen een grote verantwoordelijkheid om hun volgelingen te inspireren en de geest van broederschap te beleven. Onderwijsinstellingen en media spelen ook een cruciale rol, vooral vandaag, bij het tegengaan van negatieve berichten en nepnieuws, en bij het opvoeden van jongeren om de waarden van broederschap en solidariteit te omarmen.“
Sikhisme
Het sikhisme is geïnspireerd op het onderwijs van tien goeroes. De eerste goeroe was goeroe Nanak (1469-1539) die leefde in Pakistan. Goeroe Nanak leerde dat mensen een onderdeel vormen van het Goddelijke licht. Zij kunnen de allerhoogste (spirituele) staat bereiken door op te gaan in God. Jaarlijks vieren sikhs de geboortedag van goeroe Nanak. Ze gaan dan naar hun gebedshuizen, lezen uit hun heilige boek, zingen liederen en delen eten uit.
Sikhs geloven in één God, gelijkheid, rechtvaardigheid en vrijheid voor iedereen. Zij accepteren het bestaan van alle geloven en wijzen bevooroordeling of onderdrukking op basis van godsdienst, kaste, kleur, geloofsbelijdenis, ras en/of sekse af.
Er zijn 26 miljoen sikhs waarvan er 21 miljoen in India wonen. In Nederland wonen ongeveer 15.000 sikhs. De meerderheid hiervan woont in Amsterdam, Rotterdam, Almere en Den Haag. In Nederland zijn er acht Gurdwara’s (sikh-gebedshuizen).
Drs. Berry van Oers, studie & beleid bisschoppenconferentie
Lees de vertaling van de boodschap ter gelegenheid van Guru Nanak Prakash Diwas in het Nederlands en in het Punjabi:
Drs. Marie-Heleen Lüchinger nieuwe beleidsmedewerker interreligieuze dialoog en oecumene
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
Drs. Marie-Heleen Lüchinger is door de Nederlandse Bisschoppenconferentie benoemd tot beleidsmedewerker voor de beleidsterreinen interreligieuze dialoog en oecumene. Ze volgt daarmee op het landelijke Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap (SRKK) te Baarn drs. Berry van Oers op, die in 2025 met pensioen is gegaan.
Mevrouw Lüchinger is momenteel werkzaam in het middelbaar onderwijs. Zij studeerde theologie aan de universiteit te Leiden en behaalde daarna haar eerstegraads lesbevoegdheid voor godsdienst en levensbeschouwing. Later rondde ze ook nog een studie wijsbegeerte af.
Dialoog in de praktijk
‘Interreligieuze dialoog is voor mij dagelijkse praktijk. In mijn lessen op een religieus en cultureel diverse school zie ik hoe geloof, identiteit en maatschappelijke spanningen samenkomen. Vanuit mijn ervaring weet ik hoe belangrijk het is om verschillen te respecteren, grenzen te stellen en werkvormen te kiezen waardoor echte ontmoeting mogelijk wordt. Ik geloof dat oprechte dialoog begint bij een stevige eigen identiteit, en juist die verankering maakt wederzijds begrip mogelijk’, aldus mw. Lüchinger.
De nieuwe beleidsmedewerker is op 3 november begonnen. Voor het beleidsterrein Oecumene ondersteunt zij de bisschop-referent mgr. Van den Hende (en secundus mgr. De Korte). Daarnaast ondersteunt zij tevens de bisschop-referent voor de Interreligieuze dialoog, mgr. Woorts.
Nieuw Lectionarium jaar A beschikbaar in Nederlandse kerkprovincie voor gebruik vanaf de Advent 2025
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
Begin november 2025 is het nieuwe Nederlandse Lectionarium jaar A voor de Nederlandse Kerkprovincie verschenen. Het lectionarium bevat de Bijbelse teksten voor de zondagen, hoogfeesten en andere vieringen die op zondag kunnen vallen en is een herziening, aanvulling en correctie van het bestaande lectionarium uit 1971 (en de herdrukken ervan). Er zijn ook praktische hulpuitgaven beschikbaar, zoals de handzame, kleine versie van het lectionarium.
Het nieuwe lectionarium bevat de lezingen voor jaar A, dat een keer in de drie jaar weerkeert en vooral in het teken van de evangelist Matteüs staat. Nieuw is ook de vertaalde inleiding van de Latijnse editie, waarin de betekenis, achtergrond en principes van de orde van de lezingen wordt toegelicht. Deze introductie helpt om de liturgische lezing van het Woord van God in de katholieke eredienst beter te begrijpen.
Vormgeving
De vormgeving van het lectionarium sluit aan bij de belangrijke plek die het heeft in de liturgie. Er is daarom gekozen voor een groter formaat (22 x 27,5 cm) dan dat van de lectionaria sinds 1970 en voor een uitgave gebonden in echt leer. Het boekblok is uitgevoerd in goud op snee en bevat twee speciaal voor deze uitgave ontworpen brede, geweven leeslinten met christelijke symboliek.
Sinds 1 november bestaat de mogelijkheid tot het bestellen van het nieuwe liturgische Lectionarium A bij de uitgever, de Nationale Raad voor Liturgie (NRL). De levering door de drukker gebeurt op 17 november; direct daarna wordt begonnen met de verzending van de bestellingen.
Bestellingen via de bisdommen
Verschillende bisdommen hebben aparte regelingen getroffen voor de aanschaf van de grote liturgische editie van Lectionarium A door de parochies en de parochies daarover ingelicht. In geval van zo’n bisdomregeling vindt de distributie plaats via de betreffende bisdommen. Andere bestellingen kunnen geplaatst worden via de webshop van de NRL.
Het nieuwe lectionarium kan in de liturgie worden gebruikt vanaf de eerste zondag van de advent, 30 november 2025, en is voorgeschreven vanaf de eerste zondag van de veertigdagentijd, 22 februari 2026 (prijs € 149,95). De zondagsmissaaltjes die voor de gelovigen worden uitgegeven door Berne Media, bevatten vanaf de eerste zondag van de advent de teksten uit het herziene lectionarium.
Hulpuitgave: brochure passieverhalen
Met het oog op de passieverhalen die tijdens jaar A in rolverdeling worden voorgelezen tijdens de liturgie van Palmzondag en Goede Vrijdag, heeft de NRL voor de lectoren van de passie een aparte brochure beschikbaar met hetzelfde formaat, dezelfde bladspiegel en zelfde lettergrootte als Lectionarium A. Deze brochure is bedoeld voor de twee extra personen die ook een rol hebben in het voorlezen van de passieverhalen (prijs € 8,95).
Handzaam: kleine editie Lectionarium A
Van het grote Lectionarium A als liturgisch boek is ook een uitgave beschikbaar in praktisch, klein formaat (11,5 x 17,5 cm, in tweekleurendruk met twee leeslinten, 432 blz.). Deze uitgave is bijzonder geschikt voor de lectoren en voor andere gelovigen ter voorbereiding op de bijbelse lezingen en bijbehorende (psalm)gezangen in de liturgie van het Woord. De volkseditie van Lectionarium A is te bestellen bij de NRL en wordt niet via de bisdommen verspreid. (prijs € 23,95).
Catechetische en spirituele toelichting
Voor de catechese bij het lectionarium en de liturgie van het Woord in de eucharistie is als bijlage bij het Directorium voor het liturgisch jaar 2025-2026 (Jaar A) voorzien in een nieuw deel van de reeks Liturgische Handreiking (deel 5, 240 blz.). Deze Liturgische Handreiking wordt gratis geleverd bij het nieuwe directorium, maar kan ook afzonderlijk besteld worden. De publicatie is bijzonder geschikt voor de vorming en geloofsverdieping van lectoren en gaat in op tal van aspecten waarover sprake is in de Inleiding van de orde van de lezingen in de liturgische uitgave van Lectionarium A.
R.-K. Kerk schrijft wedstrijd ‘verhalen van hoop’ uit: win duizend euro voor project van hoop
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
Bemoedigende woorden toen je in de put zat. Die jongen met krullen, die je in de supermarkt hielp. De buurvrouw die jouw hondje uitlaat. Henk die elke week een kopje koffie komt drinken en daardoor zonder dat hij beseft je dagen lichter maakt. Die nieuwe hobby waar je samen met anderen veel plezier uithaalt. Hoopvolle verhalen als deze staan centraal tijdens een wedstrijd die de Rooms-katholieke Kerk heeft uitgeschreven aan het einde van dit Heilig Jaar, waarin ‘hoop’ een centraal thema is.
De verhalenwedstrijd is onderdeel van de ‘Beweging van hoop’, die dit jaar op gang is gebracht. Mensen worden uitgenodigd om kleine verhalen of voorvallen die hen hoop geven te vertellen. Het mag gaan over hoop die anderen hen geven of over hoop die ze zelf met mensen in hun omgeving delen. Al lijkt dat niet altijd zo, er zijn heel veel mensen die met ogenschijnlijk kleine dingen – en vaak zelfs zonder dat ze het zelf beseffen – een groot verschil maken in het leven van een ander.
Hopeful Friday Gezocht worden verhalen – hoe klein ook – over geluk, liefde, broederschap, verbinding en hoop. Verhalen over toevallige ontmoetingen die uitgroeiden naar een diepe vriendschap. Verhalen over lokale projecten en initiatieven die hoop geven en hoop delen. Maar ook verhalen over kleine alledaagse gebeurtenissen, die laten zien dat er in een wereld vol conflicten en onrust nog steeds meer goed gaat dan fout.
Deze verhalen kunnen ingestuurd worden tot en met 31 december.Op vrijdag 16 januari wordt tijdens bekend gemaakt welk verhaal door de jury als winnaar is gekozen. Dit gebeurt tijdens een inspiratiedag van de ‘Beweging van hoop’ die de naam #Hopeful Friday heeft meegekregen. Op de vrijdag vóór ‘Blue Monday’ (volgens sommigen de meest depressieve dag van het jaar) laat de Beweging van hoop zien dat hoop delen mogelijk is. De winnende verhaalschrijver wordt beloond met een bedrag van duizend euro dat aan een project van hoop besteed mag worden.
Beweging van hoop De ‘Beweging van hoop’ is een initiatief van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland. Partners in het project zijn Alpha Nederland, Kansfonds, KRO-NCRV, VKMO en de Week Nederlandse Missionaris.
Paus Leo XIV publiceert brief over onderwijs: ‘Nieuwe routekaarten van hoop’
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
Paus Leo XIV publiceerde op 28 oktober 2025 een apostolische brief getiteld ‘Nieuwe routekaarten van hoop ontwerpen’. In de brief pleit de paus voor integraal en allesomvattend katholiek onderwijs in de 21e eeuw. De heilige John Henry Newman is hierbij door de paus uitgeroepen tot patroonheilige voor de onderwijsmissie van de Kerk, samen met de heilige Thomas van Aquino.
Leo XIV heeft op 1 november 2025 de heilige John Henry Newman (1801-1890) bovendien uitgeroepen tot ‘Leraar van de Universele Kerk’. Hij deed dat op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad tijdens de eucharistieviering van het hoogfeest van Allerheiligen.
Hyperdigitalisering en sociale onzekerheid
De onderwijsbrief werd uitgebracht ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van het Tweede Vaticaans Conciliedocument Gravissimum Educationis en benadrukt de noodzaak om het onderwijs aan te passen aan hedendaagse uitdagingen zoals hyperdigitalisering en sociale onzekerheid. Hierbij gelden volgens de paus drie prioriteiten: de ontwikkeling van een innerlijk leven, een verantwoord gebruik van technologie, en het bevorderen van een taal van vrede.
Mgr. dr. J. Hendriks, bisschopreferent voor het katholiek onderwijs, maakte een vertaling van deze brief. Download deze vertaling hier.
Willibrordzondag 9 november 2025 met als thema: ‘In die éne zijn wij één’
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
‘In die éne zijn wij één’ is de wapenspreuk van de dit jaar gekozen paus Leo XIV. Deze wapenspreuk is ook het thema voor de Willibrordzondag, waarop in de gehele Rooms-Katholieke kerk in Nederland aandacht wordt gevraagd voor de oecumene. Deze zondag valt dit jaar op 9 november.
De heilige Willibrord (658-739) kwam vanuit Ierland naar de Lage Landen om hier het evangelie te verkondigen. Hij stichtte vele kerken, kloosters en vestingen. Willibrord is de patroonheilige van de Nederlandse kerkprovincie. Op 7 november viert de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland zijn gedachtenis als hoogfeest.
Getuigenis van eenheid
Willibrordzondag valt in 2025 samen met het feest van de kerkwijding van de basiliek van Lateranen, de kathedraal van Rome waar de bisschopszetel van de paus staat. De poster die de Katholieke Vereniging voor Oecumene (KVO) beschikbaar maakt voor parochies, weerspiegelt de continuïteit van het huidige pontificaat met het vorige.
De poster toont paus Franciscus die zich samen met leiders van andere kerken in gebed keert tot Christus en is zo, aldus de KVO ‘een krachtig getuigenis van de eenheid in Hem’. De poster is naar alle parochies in Nederland verzonden en is op de website van de KVO ook te downloaden.
Als achtergrond bij Willibrordzondag vertellen Gerben Zweers en Diederik Wienen in het magazine van de KVO, Overeen, over Augustinus, de oecumene en paus Leo, die net als zij verbonden is aan de Augustijnse orde. Zij schreven ook de Notities voor Willibrordzondag 2025, met daarin exegetische en hermeneutische aandachtspunten die kunnen helpen bij het voorbereiden van een preek of overweging in de liturgie op 9 november. Ook staan in Overeen voorbeden die door de Nationale Raad voor de Liturgie zijn goedgekeurd voor gebruik in de eucharistieviering.
Collecte
In het weekend van 8 en 9 november wordt in de parochies ook gecollecteerd voor het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Geven kan tijdens de vieringen op 9 november, maar doneren kan ook rechtstreeks op bankrekeningnummer: NL73 INGB 0001 0876 28 ter attentie van de KVO. Kijk voor meer informatie ook op de website van de KVO.
Caritas Heilige Geestparochie wint Ariëns Prijs voor deelname aan ‘Kleurrijk in de Hof’
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
In het Titus Brandsma Huis te Deventer heeft de Utrechtse hulpbisschop mgr. Hoogenboom op zaterdag 25 oktober 2025 de Ariëns Prijs voor Diaconie (2.000 euro en een kunstwerk) uitgereikt aan de Caritas Heilige Geestparochie voor haar deelname aan het initiatief ‘Kleurrijk in de Hof’ Delden. In totaal waren 32 diaconale projecten uit het Aartsbisdom Utrecht genomineerd voor deze driejaarlijkse prijs.
Kleurrijk in de Hof is een multiculturele markt. Het betreft “een diaconaal initiatief dat naastenliefde tastbaar maakt, participeert in een lokale structuur met een opvallende activiteit, oecumenisch van opzet en samenwerkend met veel organisaties in de regio,” zo zei mgr. Hoogenboom tijdens de prijsuitreiking.
Oecumenisch
In de gemeente Hof van Twente wonen mensen uit diverse culturen. Eén keer per jaar wordt het evenement ‘Kleurrijk in de Hof ‘georganiseerd, waarbij geloofsgemeenschappen, verenigingen, stichtingen en organisaties uit de Hof activiteiten aanbieden op het gebied van sport, cultuur (muziek en dans) en eten. Hierdoor vinden ontmoetingen plaats waardoor mensen elkaar leren kennen. Vanaf het begin is de Parochiële Caritas Instelling (PCI) van de Heilige Geestparochie bij dit oecumenische initiatief betrokken. De gezamenlijke kerken binnen de Hof van Twente beheren één van de kraampjes tijdens de markt.
Mgr. Hoogenboom: “Het is veelbelovend dat er in deze complexe tijd altijd mensen opstaan die oog hebben voor diversiteit in alle geledingen van de bevolking in Nederland. Door deel uit te maken van de ontmoetingsmarkt van verschillende religies, groepen, culturen worden de grenzen van polarisatie doorbroken en ontstaat gesprek, leren van elkaar, gezien worden, bij elkaar horen. Dat alles onder het genot van een hapje en een drankje passend bij de cultuur en de religie van de betreffende groep.”
Boodschappenmand
De tweede prijs, een kunstwerk en 1.500 euro, ging naar ‘De Boodschappenmand Almelo’. Dit project startte in 1994 als reactie op de schrijnende armoede in Almelo en is één van de voorgangers van de Voedselbank. De Boodschappenmand voorziet in directe hulp voor een periode van vier tot zes weken en werkt nauw samen met vele organisaties. Mgr. Hoogenboom: “Dit is een initiatief van en voor mensen. Het is op een indrukwekkende manier door iemand uit de parochie gestart en later gegroeid naar een bestuur met vele vrijwilligers.” Het project praktiseert het kringloopmodel als nieuwe vorm van diaconale economie en heeft “een grote impact op de mensen voor wie het bedoeld is,” aldus mgr. Hoogenboom.
Publieksprijs
Voor de PublieksPrijs (1.500 euro en een kunstwerk) werden ruim 4.200 stemmen uitgebracht, ook deze prijs ging (met bijna 18 procent van de stemmen) naar ‘De Boodschappenmand Almelo’.
Bij de uitreiking van de prijzen waren zo’n 150 aanwezigen uit het aartsbisdom aanwezig. De Ariëns Prijs voor Diaconie wordt georganiseerd door het Aartsbisdom Utrecht en de Stichting Het Ariëns-Comité en draagt de naam van Alphons Ariëns. In de vorige eeuw toonde deze priester en kandidaat-zalige van het Aartsbisdom Utrecht een grote betrokkenheid bij de in armoede verkerende arbeidersgezinnen in Twente. Lees meer op de website van het aartsbisdom Utrecht.
Katholieken en hindoes in gesprek over vrede als een gezamenlijke opdracht
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.Op dinsdag 28 oktober 2025 ontving de katholieke Contactraad voor Interreligieuze Dialoog (CID) bestuursleden van de Hindoe Raad Nederland (HRN). Tijdens de ontmoeting spraken beide dialoogpartners over ‘vrede’ gezien vanuit hun traditie. Het interreligieus overleg vond plaats in het kantoor van de Bisschoppenconferentie te Baarn. Mgr. Herman Woorts, voorzitter van de CID, voerde de katholieke delegatie aan. HRN-voorzitter Shivan Bhoendie leidde de hindoedelegatie.Nostra Aetate
Het interreligieus overleg viel precies samen met de 60ste verjaardag van het document Nostra Aetate, op 28 oktober 1965, uitgegeven door de Rooms-Katholieke Kerk om katholieken aan te moedigen om in dialoog te gaan met mensen van andere religieuze tradities. Mgr. Woorts las na zijn welkomstwoord voor uit de Vaticaanse boodschap bij gelegenheid van het Divalifeest dat door hindoes op 20 oktober werd gevierd: “Tijdens deze feestdagen nodigen we u uit om samen met ons na te denken over hoe christenen en hindoes samen met mensen van alle religies en goede wil onze gezamenlijke inspanningen voor vrede kunnen versterken door middel van dialoog en samenwerking in de geest van Nostra Aetate.” Mgr. Woorts overhandigde het boek ‘In Dialoog’ van CID-secretaris Berry van Oers aan de hindoegasten. “Daarin kunt u lezen hoe de interreligieuze dialoog vanuit de katholieke Kerk zich sinds het uitkomen van Nostra Aetate heeft ontwikkeld”, zei de bisschop.
Vrede
Diaken Pier Tolsma van de CID leidde het thema ‘vrede’ in. Hij vertelde dat de opkomst van atoomwapens voor Paus Johannes XXIII aanleiding was in 1963 de vredesbrief ‘Pacem in terris’ te schrijven. Hij schreef: “Steeds sterker wordt in onze tijd de overtuiging, dat eventuele conflicten tussen de volken niet door de wapens, maar door onderhandelingen en overeenkomsten moeten worden opgelost.” Het Tweede Vaticaans Concilie stelde in 1965 dat alleen als alle pogingen tot vreedzame onderhandelingen zijn uitgeput, zelfverdediging is toegestaan. Paus Johannes Paulus II verwierp het idee dat rechtvaardigheid door oorlog bereikt kan worden. Zijn opvolger paus Benedictus XVI benadrukte in 2009 in ‘Caritas in veritate’ de relatie tussen vrede en de eerlijke verdeling van natuurlijke hulpbronnen en aardse goederen. Tolsma constateert dat paus Leo XIV sinds zijn verkiezing krachtig oproept tot vrede en pleit voor een toekomst die gebaseerd is op vertrouwen, hoop en de waardigheid van alle mensen.
Verzoening en vergeving
Anil Samlal, bestuurslid van de HRN, vroeg zich af hoe je vrede in de praktijk realiseert. Mgr. Woorts zei dat je dat onder meer doet door interreligieuze gesprekken. Het is van belang je achterban te blijven inspireren. Shivan Bhoendie beaamde dat. “Het is onze gezamenlijke opdracht om vrede te promoten”, zei hij. Tolsma wees er op dat vrede begint in de harten van de mensen. Het gaat om het sluiten van vriendschappen en een groeiende consensus, om de ‘broederschap van alle mensen’, citeerde hij paus Franciscus in zijn encycliek Fratelli tutti. Bhoendie beaamde dat vrede begint in het hart van iedere persoon. “Een mens moet leven in overeenstemming met het morele kompas. Dat is de basis van duurzame vrede”, zei hij. Bhoendie benadrukte dat het ieders plicht is om te streven naar vrede. Hij wees daarbij naar Mahatma Ghandi die de cyclus van het elkaar bestrijden doorbrak. Bhoendie: “Net als in het christendom is verzoening en vergeving een centraal element in het hindoeïsme.”
Zelfverdediging
Tolsma zei dat de droom om samen rechtvaardigheid en vrede op te bouwen een utopie lijkt. “We kunnen oorlog niet meer zien als een oplossing, omdat de risico’s altijd groter zullen zijn dan de beoogde resultaten”, aldus Tolsma. Daarom is het tegenwoordig zeer problematisch om te spreken van een mogelijke ‘rechtvaardige oorlog’. Tolsma vertelde dat paus Franciscus niet zonder hoop was, want God blijft voortdurend het goede in de mensheid zaaien. Hij ziet wegen naar vrede. Als we ervan uitgaan dat er rechten voortvloeien uit onze onvervreemdbare menselijke waardigheid, kunnen we de uitdaging aangaan ons een nieuwe mensheid voor te stellen. Anton Smits van de CID vroeg zich af welke middelen je voor je bescherming nodig hebt en waar de grenzen liggen van zelfverdediging. Samlal wees er op dat vechten alleen dan is toegestaan als het niet anders kan en het een hoger doel moet hebben. Strijd zonder zingeving heeft geen zin. Bhoendie: “Vechten is ook het strijden tegen het onrecht in jezelf, een innerlijke strijd.” Bikram Lalbahadoersing onderstreepte dat. Hij wees er op dat een mens meervoudige identiteiten heeft. Die verschillende identiteiten strijden om voorrang. “Je moet helder hebben op welk niveau we met elkaar spreken”, zei Lalbahadoersing. Mgr. Woorts vroeg zich af of we in staat zijn ons in de ander te verplaatsen. Lalbahadoersing herkende dat. “Het gaat er om hoe je jezelf opstelt naar de ander toe”, zei hij.
WijsheidAgda Wachter-Van Veen van de CID vroeg zich af hoe we de waarden uit onze tradities kunnen overbrengen. Lalbahadoersing constateerde in dat verband dat er weinig ruimte is voor wijsheid in de samenleving, voor ouderen die een geestelijke groei hebben doorgemaakt. Gepensioneerden hebben vaak het gevoel van afgeschreven te zijn. Lalbahadoersing: “De wijsheid van de oudere generatie wordt collectief gecanceld.” Dat is buitengewoon jammer. De wijsheid die je hebt ontwikkeld zou je juist aan de samenleving kunnen teruggeven. Wachter-Van Veen herkende dat. Kennis verwerf je en wijsheid krijg je. “Je hebt beide nodig”, zei ze. Tolsma legde uit dat we te maken hebben met verschillende taalvelden. In de samenleving gebruikt men rationele taal, de taal van maakbaarheid. De taal van religie is anders. Het is de taal van verwondering en verbinding. Lalbahadoersing pleitte er voor dat godsdienstige mensen die taal van verwondering en verbinding in de samenleving vaker bezigen.
Bericht en foto: Berry van Oers – Baarn 28 oktober 2025Lees ook:
Elfde maandmeditatie Jubeljaar 2025: mgr. Mutsaerts over Allerheiligen en Allerzielen
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
In de elfde maandmeditatie in de context van het Jubeljaar 2025 schrijft mgr. Mutsaerts, hulpbisschop van bisdom ‘s-Hertogenbosch, over Allerheiligen en Allerzielen. Met deze twee belangrijke feesten gaat de maand november van start. ‘Allerheiligen en Allerzielen roepen ons op om na te denken over welke vragen echt belangrijk zijn’, schrijft de bisschop.
Hij weet zich bemoedigd door de heiligen die ons voor zijn gegaan en die we herdenken op 1 november: ‘De heiligen herinneren ons eraan dat we onze blik omhoog moeten richten, dat we moeten onderzoeken wie we zijn en welke glorieuze mogelijkheden God ons biedt. De heiligen bemoedigen ons in onze eigen strijd, want net als wij hebben ook zij strijd moeten doorstaan, ze groeiden in de tijd naar heiligheid. Dat lees je terug in alle heiligenverhalen.’
Je eigen sterfdag
Allerzielen, de dag waarop de overledenen worden herdacht, biedt volgens mgr. Mutsaerts ook gelegenheid om aan de eigen dood te denken: ‘Het is sowieso goed om je sterfdag af en toe voor ogen te houden. Waarom? Niet om ons bang te maken, maar om ons te motiveren. Niet om ons te vertellen hoe we moeten sterven, maar om ons te laten zien hoe we moeten léven. Het leven ziet er heel anders uit als je het vanaf het einde bekijkt. Vanuit dat perspectief is het veel gemakkelijker om te herkennen wat echt belangrijk is.’
Om te ontdekken wat echt belangrijk is, is het goed om de juiste vragen te stellen: ‘Heb ik zorg gehad voor mijn naaste? Heb ik naar de wereld gekeken met Gods ogen? Was ik vergevingsgezind? Heb ik om vergeving gevraagd? Heb ik de ander het zijne gegund?’ Dat soort vragen, aldus mgr. Mutsaerts.
Landelijke Roepingenweek van 2 tot en met 9 november met estafette door de bisdommen
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
Van 2 tot en met 9 november trekt wordt in dit Heilig Jaar 2025 de landelijke Roepingenweek georganiseerd. In deze week trekt een groot kruis door de bisdommen. In elk bisdom worden jonge mensen uitgenodigd voor eucharistievieringen, gebed en ontmoeting rond dit kruis. Ook de religieuzen doen mee met de Roepingenweek.
De estafette met het kruis sluit aan bij het Heilig Jaar ‘pelgrims van hoop’. In het logo van het Heilig Jaar is het kruis afgebeeld als een anker. “De hoop is het veilige en vaste anker van onze ziel”, zei paus Franciscus daarover. “Zij dringt door binnen het heiligdom, waar Jezus voor ons als voorloper is binnengegaan” (Hebreeën 6, 18-20). Het is een krachtige uitnodiging nooit de hoop te verliezen die ons is geschonken, deze stevig vast te houden, een toevlucht vindend in God.”
Belang van roepingen
Doel van de Roepingenweek is het belang van roepingen in het algemeen en met name de bijzondere roepingen voor de Kerk te benadrukken: de roeping tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven.
De estafette begint op zondag 2 november in de Sint-Jozefkathedraal in Groningen en wordt op zaterdag 8 november afgesloten op de Katholieke Jongerendag in Ede. De leden van het IRO (Interdiocesaan Roepingen Overleg) zijn daar aanwezig met een stand om in gesprek te gaan over roepingen.
Bisdom Groningen-Leeuwarden
Zondag 2 november, Sint-Jozefkathedraal in Groningen
Bisdom Haarlem-Amsterdam
Maandag 3 november, Grootseminarie St. Willibrord in Heiloo
Bisdom Rotterdam
Dinsdag 4 november, Centrum voor Priester- en Diakenopleiding Vronesteyn in Voorburg
Bisdom Breda
Woensdag 5 november, OLV Parochie in Bergen op Zoom
Bisdom Den Bosch
Donderdag 6 november, Sint Janskathedraal in ‘s- Hertogenbosch
Bisdom Roermond
Vrijdag 7 november, Sint Christoffelkathedraal in Roermond
Aartsbisdom Utrecht
Zaterdag 8 november, Katholieke Jongerendag in Ede
Roepingenweek: een initiatief van het IRO
De landelijke Roepingenweek werd voor het eerst gehouden in 2019 en is een initiatief van het IRO (Interdiocesaan Roepingen Overleg), waarin vertegenwoordigers van de bisdommen en religieuzen samen overleggen over het roepingenwerk. De landelijke Roepingenweek wordt gehouden rond het hoogfeest van de heilige Willibrord (7 november), in de eerste volle week van november. De heilige Willibrord is de patroonheilige van de Nederlandse Kerkprovincie. Het IRO bereidt ook jaarlijks het materiaal voor Roepingenzondag voor.
Jubileum Synodale Teams: met 2.000 deelnemers luisteren en leren over synodaliteit in de Kerk
Dit bericht is met toestemming overgenomen. Klik hier voor het originele bericht.
“Het is heel bijzonder om met zo veel mensen uit de hele wereld samen te komen om te luisteren, te leren en samen te vieren”, aldus Monique de Witte, een van de Nederlandse delegatieleden bij het Jubileum voor Synodale Teams. Ruim 2.000 deelnemers uit de hele wereld waren van 24 oktober tot en met 26 oktober in Rome voor het Jubileum voor Synodale Teams. Zij volgden een interessant en uitgebreid programma.
Ontvangst door ambassadeur
De Nederlandse delegatie aan het Jubileum bestond uit pater Richard Steenvoorde OP (technisch voorzitter Landelijke Werkgroep Synodaliteit), Monique de Witte-van den Haak (die op voordracht van het Netwerk Katholieke Vrouwen participeert in de Landelijke Werkgroep) en Anneke van der Kamp (secretaris-generaal van de Bisschoppenconferentie en ambtelijk secretaris van de Landelijke Werkgroep). Voorafgaand aan de eigenlijke start van het Jubileum werden zij hartelijk ontvangen door de ambassadeur bij de Heilige Stoel, mevrouw Annemieke Ruigrok.
Opening Jubileum
Het Jubileum werd op vrijdagmiddag geopend met een gebedsviering en welkom door kardinaal Grech met aansluitend een drietal lezingen over synodaliteit. Als eerste sprak Dr. Mariana Venâncio, lid van de commissie voor de implementatiefase in Brazilië over Synodaliteit als sociale profetie. Gevolgd door een lezing van professor Miguel de Salis Amaral uit Portugal over het thema Op weg naar een synodale kerk: de conversie van relaties. De laatste spreker in deze sessie was kardinaal Grzegorz Ryś, aartsbisschop van Łódź (Polen). De kardinaal sprak over Synodaliteit in het licht van spanningen in de Kerk.
Ontmoeting en dialoog met paus Leo XIV
Het programma werd vervolgd met een dialoog en ontmoeting met paus Leo XIV. Vanuit de verschillende continentale bisschoppenconferenties werd een korte presentatie gegeven van de implementatie van synodaliteit, afgesloten met een vraag aan de paus. De paus nam uitgebreid de tijd om elke vraag te beantwoorden. In deze ontmoeting en dialoog met de paus kwamen niet alleen de verschillende thema’s rondom synodaliteit aan de orde, maar ook de belangrijke onderwerpen op het wereldtoneel: de zorg voor ons gemeenschappelijk huis, de aarde, oorlogen en vrede en polarisatie. In dat verband zei hij: “Ik denk dat de kerk een stem heeft, en we moeten moedig zijn om onze stem te laten horen om de wereld te veranderen en er een betere plek van te maken.”
De paus gaf een aanmoediging aan allen en onderstreepte het belang van vorming en scholing in synodaliteit. “… vorming is duidelijk een deel van het antwoord, wat we al een paar keer hebben genoemd – op elk niveau. Het “Gesprek in de Geest” is nodig om te begrijpen dat deelname aan een synodaal proces deelname aan de Kerk is, en dat we in de eerste plaats moeten leren om op veel verschillende manieren naar de Heilige Geest te luisteren en deel te nemen aan een spirituele reis. … we moeten begrijpen dat ons hart alleen open kan blijven voor de Heilige Geest als we het belang van gebed erkennen, beleven en ervaren – het belang van een spiritueel leven, zowel individueel als in gemeenschap, in onze parochiegemeenschappen, onze religieuze gemeenschappen en in verschillende soorten bijeenkomsten. Op die manier kunnen we blijven groeien in het vermogen om naar elkaar te luisteren en de beste manieren te onderscheiden om vooruit te gaan.”
School for Synodality
De ontmoeting met de paus was de afsluiting van de eerste dag. De Nederlandse delegatie nam aansluitend deel aan een bijeenkomst die door de School for Synodality uit Engeland was georganiseerd. Een inspirerende bijeenkomst waar vanuit verschillende landen voorbeelden werden gedeeld van activiteiten die worden ondernomen: gespreksgroepen, online bijeenkomsten in verschillende tijdzones om het Gesprek in de Geest te voeren, enzovoort. “We nemen deze voorbeelden mee als inspiratie, om te zien wat er bij ons mogelijk is. En het mooie is: we hebben al afgesproken dat we de materialen ook in het Nederlands mogen vertalen.” aldus pater Richard Steenvoorde OP.
Pelgrimage en ‘concreet aan het werk’
Zaterdagochtend liepen alle deelnemers aan het Jubileum al vroeg in processie vanuit de Paulus VI conferentiehal naar de Sint-Pieter voor de pelgrimage door de Heilige Deur. Een indrukwekkende ervaring voor de deelnemers, die het ook als bijzonder hebben ervaren om vervolgens de Sint-Pieter via de zij-uitgang te verlaten, onder het zingen van het pelgrimslied van het Jubeljaar.
De zaterdag stond in het teken van uitwisseling, interactie en concreet ‘aan het werk’ gaan. Voor de eerste sessie in de ochtend waren alle deelnemers verdeeld in kleine groepen, waarmee zij in het Gesprek in de Geest spraken over hun ervaringen met synodaliteit. “Het waren open gesprekken waarin mooie ervaringen maar ook zorgen gedeeld konden worden. Het was bijzonder om te merken hoeveel onderlinge herkenning er was en hoezeer synodaliteit de aanwezige leden van de Synodale Teams motiveert”, zo vat Monique de Witte samen.
Vervolgens waren er twee sessies van workshops en seminars. De Nederlandse delegatie splitste zich daarvoor op en kon zo zes verschillende workshops volgen. Anneke van der Kamp vertelt over de workshop over Jongeren en synodaliteit: een roepingenperspectief. Hierin werden best practices gedeeld over de manier waarop jongeren begeleid kunnen worden om hun roeping te ervaren, wat aansluit bij een synodale Kerk zijn. “Bijzonder was om in drietallen uit te wisselen en dan met een dame uit Japan en een priester uit Vietnam te spreken. We kwamen tot de conclusie dat er veel overeenkomsten zijn in wat jongeren in verschillende landen zoeken én vinden in de Kerk.” Tijdens de workshops werden allerlei onderwerpen besproken. Zo was er een workshop over ‘Vrouwen en mannen samen voor een synodale Kerk’ en werd in een andere workshop gesproken over ‘Kerkelijk onderscheidingsvermogen en polariteit management’.
De afsluitende bijeenkomst vond plaats in de grote aula van de Paulus VI hal waarbij twee presentatoren van EWTN voorbeelden van synodaliteit en best practices, groot en klein, vanuit verschillende werelddelen, presenteerden. De presentatie werd afgewisseld met zang en dans.
Afsluitende mis in de Sint-Pietersbasiliek
Op zondag werd het Jubileum afgesloten met de mis in de Sint-Pietersbasiliek, waarbij paus Leo in zijn preek ook het thema synodaliteit benadrukte. Hij noemde de synodale teams en participatieve organen een beeld van de Kerk die in gemeenschap met elkaar leeft. Door te luisteren naar de Heilige Geest met een gevoel voor dialoog, broederschap en parrhesia (openlijk en moedig de waarheid spreken), kan de gemeenschap gehoor geven aan de oproep om gezamenlijk op zoek te gaan naar God.
Landelijke Werkgroep Synodaliteit
Voor de delegatie vanuit de Landelijke Werkgroep Synodaliteit was het een bijzondere ervaring om deel te nemen aan dit Jubileum. “De samenkomst in Rome is een boost om verder aan de slag te gaan met synodaliteit en heeft ons inspiratie en voorbeelden uit de hele wereld gegeven om in de praktijk toe te passen,” zo sluit Anneke van der Kamp af. “De Landelijke Werkgroep Synodaliteit gaat hiermee aan de slag om in onze Nederlandse context handvatten aan te reiken en zo verder op weg te gaan in de implementatiefase.”
