Bisschop Van den Hende over hoop in Geloofsgesprek: ‘Hoop is iets dat je ontvangt’
RKKERK.NL |
23 januari 2025
Op zondag 19 januari was bisschop Van den Hende van bisdom Rotterdam te gast in het Geloofsgesprek op NPO2. Vanwege het begin van het Heilig Jaar 2025 ging het gesprek over hoop.
De bisschop vertelt over het begin van het Heilig Jaar in de Kerk. Het is een oude traditie die begon in het jaar 1300 en die teruggaat op het Oude Testament (Leviticus 25). “Daarin wordt geschreven over een jaar, dat elke vijftig jaar plaatsvindt, om ongerechtigheid recht te zetten”, zegt de bisschop. “In een Heilig Jaar gaat het niet alleen over dingen waar de ‘rijdende rechter’ zich mee bezighoudt, zoals een oprit of een schutting, maar over de vraag of je in je relatie met God en met je naaste dingen recht te zetten hebt.”
‘Hoop is niet hetzelfde als optimisme’
Een Heilig Jaar vindt nu elke vijfentwintig jaar plaats in de Katholieke Kerk. Paus Franciscus gaf het Heilig Jaar 2025 als thema mee: pelgrims van hoop. “Hoop is niet hetzelfde als optimisme”, legt de bisschop uit. “De christelijke hoop is verbonden met Christus zelf, God die is mens geworden, die ons leven heeft gedeeld, die gestorven en verrezen is en die ons met zijn liefde voorgaat. De liefde van God is sterker dan het kwaad, is sterker dan de dood.”
“Hoop is niet iets dat je bezit of zelf kunt maken. Hoop is iets dat je ontvangt, dat ook kan groeien, en dat ook onder druk kan staan”, vervolgt de bisschop. “Daarom is een ‘beweging van hoop’ belangrijk. Dat je niet alleen zelf bemoedigd wordt door de hoop die in je leeft, maar ook anderen probeert te bereiken. Dat je in beweging komt naar anderen toe, in daden van liefde en solidariteit. Dan kunnen mensen beseffen dat er hoop is. Wanneer hun leven donker is en er komt iemand naar ze toe, kan hen dat een sprankje hoop geven.”
Hoop delen met anderen
Paus Franciscus roept hier ook toe op in zijn bul voor het Heilig Jaar “Spes non confundit” (De hoop stelt niet teleur). “De paus noemt een aantal bewegingen van hoop”, zegt de bisschop. “Ga je als christen naar mensen toe die eenzaam zijn? Ga je naar armen, naar mensen die leven met een beperking, mensen die gevlucht zijn? Hoop ontvangen is ook een opdracht om hoop te delen met anderen in concrete woorden en daden. God legt de hoop in ons hart. En net als bij het geloof en de liefde, ontvang je hoop niet alleen voor jezelf, maar is het de bedoeling dat je die deelt met anderen. En net als bij geloof en liefde, wordt de hoop ook niet minder als je ervan deelt, maar kan die juist groeien.”
Sint Nicolaasbasiliek Amsterdam wordt co-kathedraal van bisdom Haarlem-Amsterdam
In de context van het 750-jarig bestaan van Amsterdam, heeft paus Franciscus de Sint Nicolaasbasiliek in die stad verheven tot kathedraal. Dat betekent dat ook in deze kerk de bisschopszetel zal staan en daarmee het hoogste regionale gezag namens de katholieke Kerk uitdrukkelijk in Amsterdam vertegenwoordigd is, zo meldt het bisdom Haarlem-Amsterdam.
Het bisdom noemt de verheffing tot kathedraal een cadeau van paus Franciscus bij gelegenheid van het 750-jarig bestaan van de stad. In een kathedraal staat altijd een zetel van de bisschop: de hoogste kerkelijke vertegenwoordiger binnen het bisdom Haarlem-Amsterdam. ‘Zo wil de bisschop duidelijk maken dat de kerk van Rome naast de Amsterdammers wil staan om van uit de Nicolaaskathedraal het katholieke geloof zichtbaarder te maken en de kerkelijke missie krachtiger uit te dragen’, aldus het bisdom.
Officiële naam
De bisdomwebsite meldt verder: ‘De hoofdkerk van het bisdom Haarlem-Amsterdam blijft de kathedraal Sint Bavo (Koepelkathedraal) aan de rand van Haarlem. Daarom krijgt de Nicolaasbasiliek officieel de titel van co-kathedraal, omdat hier een tweede bisschopszetel komt. De co-kathedraal heeft echter dezelfde faculteiten en verantwoordelijkheden als een kathedraal en deelt in dezelfde waardigheid. De officiële naam van de kerk is nu Co-kathedrale Basiliek van Sint Nicolaas.
Amsterdam was wereldwijd een van de weinige christelijke hoofdsteden waar geen kathedraal te vinden was. Nu is ook Amsterdam een bisschopsstad: de bekroning van de eeuwenlange katholieke participatie in de hoofdstad van het land, waarvan de oorsprong, stadsrechten en bloei met de kerk verbonden was.’
De inbezitname van deze nieuwe zetel door bisschop Jan Hendriks vindt plaats op zaterdag 8 maart 2025 om 12.00 uur.
Boodschap paus Wereldziekendag 11 februari: hoop maakt ons sterk in de beproeving
In het Jubeljaar 2025 staat de boodschap van paus Franciscus voor Wereldziekendag op dinsdag 11 februari in het teken van hoop, aansluitend bij het thema ‘Pelgrims van hoop’ van het Heilig Jaar. De paus citeert de apostel Paulus die in een brief aan de Romeinen schrijft: ‘De hoop wordt niet teleurgesteld’ (Rom. 5, 5) en vult de paus aan: ‘wat meer is, hoop maakt ons sterk in de beproeving.’
Sinds 1993 viert de Rooms-Katholieke Kerk op 11 februari Wereldziekendag. Deze dag valt samen met de gedachtenis van Onze Lieve Vrouw van Lourdes. Maria verscheen namelijk op 11 februari 1858 in Lourdes voor de eerste keer aan Bernadette Soubirous. Lourdes heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een bedevaartplaats waar de zieke mens centraal staat. Jaarlijks publiceert de paus een boodschap voor deze dag.
Drie kenmerkende aspecten
In 2025 gaat paus Franciscus in op de nabijheid van God bij de zieken. Hij ziet drie kenmerkende aspecten van deze nabijheid, namelijk ontmoeting, gave en samen delen. Over het aspect van de ontmoeting met God tijdens ziekte schrijft de paus: ‘Ziekte wordt dan een gelegenheid voor een ontmoeting die ons verandert, de ontdekking van een onwankelbare rots waaraan wij ons, kunnen vastklampen om de stormen van het leven onder ogen te zien: een ervaring die ons, ondanks wat we opofferen, sterker maakt, omdat wij ons er meer van bewust worden dat wij niet alleen zijn.’
Het lijden tijdens ziekte kan volgens de paus als een gave worden gezien, wanneer men zich juist dan realiseert dat de hoop van God komt. Het is het ervaren van Gods nabijheid waaruit de zieken weer moed en vertrouwen kunnen putten.
Lichtjes om te koesteren
Het derde aspect gaat over het samen delen dat plaats vindt in een proces van ziekte. Paus Franciscus schrijft over ‘de vriendelijke glimlach van een werker in de gezondheidszorg, de dankbare en vertrouwvolle blik van een patiënt, het begripvolle en zorgzame gezicht van een dokter of een vrijwilliger, het gezicht vol van verwachting en bezorgdheid van een echtgenoot, een kind, een kleinkind of een dierbare vriend. Het zijn allemaal lichtjes die men moet koesteren en die in het duister van de beproeving niet alleen kracht geven, maar de ware smaak van het leven leren kennen in de liefde en de nabijheid (vgl. Luc. 10, 25-37).’
Vastenactie-campagne 2025: schoner koken, beter leven in Oeganda
Op Aswoensdag, 5 maart, start de vastenperiode en daarmee ook de jaarlijkse Vastenactie-campagne. Die staat dit jaar in het teken van schoner koken in Oeganda. Daar heeft een groep vrouwen ontdekt hoe ze van gft-afval briketten kunnen maken om hun kookvuren mee te branden. Daarmee sparen ze het kostbare oerwoud, beperken ze de uitstoot van schadelijke stoffen, verminderen ze het zwerfafval op straat én besparen ze dagelijks veel geld.
Met de verkoop van de briketten kunnen ze bovendien extra inkomsten verdienen. Een ogenschijnlijk eenvoudige oplossing met grote impact dus!
Rook van houtvuren is schadelijk
In de buitenwijken van Kasese in Oeganda leven veel gezinnen van dag tot dag. Ze hebben kleine handeltjes of werken als dagloner. De dagelijkse maaltijden worden gekookt op vuur, waarvoor houtskool of sprokkelhout wordt gebruikt. Hout wordt echter schaars en is voor veel gezinnen in Kasese onbetaalbaar. Bovendien is de rook van de houtvuren schadelijk voor de gezondheid en het milieu. Wereldwijd overlijden jaarlijks vier miljoen mensen door het inademen van schadelijke rook. Ongeveer twee procent van de wereldwijde CO2 uitstoot is afkomstig van kookvuren.
Mary Biira, een jonge moeder uit Kasese, besloot in actie te komen toen ze de dagelijkse worsteling van de vrouwen in haar parochie zag. Ze ontwikkelde briketten van gft-afval en dat veranderde veel! De meeste vrouwen waren voorheen 3.000 tot 4.000 Oegandese shilling per dag kwijt aan hout of houtskool. Dat is ongeveer € 0,75. Veel mensen verdienen ongeveer € 1 per dag! Met de briketten bespaart een gezin ongeveer 2.000 Oegandese shilling per dag. Bovendien kunnen de vrouwen de briketten ook verkopen voor extra inkomsten. Marion Muhindo, een van de deelnemende vrouwen, vertelde: “Voorheen kon ik soms geen eten kopen voor mijn gezin, maar nu heb ik zelfs geld om het schoolgeld en de lesboeken voor de kinderen te betalen.”
Hoe de vrouwen in Kasese te helpen?
Op dit moment doen tweehonderd vrouwen in de buitenwijken van Kasese mee aan het brikettenproject. RUGLI, de lokale partner van Vastenactie, wil nog meer vrouwen betrekken. Daarvoor is het belangrijk dat de huidige productiecapaciteit wordt uitgebreid, onder andere met extra persen, maar ook met klein materiaal als grote mengbakken, persoonlijke beschermingsmiddelen (handschoenen, laarzen en mondmaskers tegen het stof) en jerrycans.
U leest meer over dit project op vastenactie.nl. U kunt de vrouwen in Kasese steunen door bij te dragen aan de Vastenactie-collecte in de kerk of door rechtstreeks aan Vastenactie over te maken op vastenactie.nl.
Caritas Actie bisdom Breda: parochies organiseren Week van Hoop in Jubeljaar 2025
“Tekenen van hoop te zijn voor de medemens.” Dat vraagt paus Franciscus aan gelovigen wereldwijd in het jubeljaar 2025. Het bisdom Breda wil deze oproep van harte beantwoorden met Caritas. In elk deel van het bisdom wordt in 2025 een Week van Hoop gehouden waarmee gelovigen in woord en daad Gods barmhartigheid willen delen. Op deze manier wil het bisdom een week lang duidelijk maken dat Caritas een wezenlijk onderdeel is van de missionaire parochie.
“Iedereen kan en mag meedoen”, benadrukt Eliza Oudshoorn van het bisdom Breda. Namens het bisdom ondersteunt zij de Caritasinstellingen. “Gedurende de Week van Hoop houden parochies activiteiten die passen bij de aanbevelingen die paus Franciscus aandraagt en bij de werken van Barmhartigheid. Geïnspireerd door ons geloof voelen we ons bewogen om onze handen uit de mouwen te steken voor onze naaste. Caritas is tenslotte niet een hobby van een enkeling maar de missie van de hele Kerk.”
In februari en maart houdt Oudshoorn een vijftal bijeenkomsten om de Week van Hoop in elke pastorale zone van het bisdom voor te bereiden. Ook hiervoor is iedereen is uitgenodigd om ideeën te opperen en mogelijkheden te bespreken.
Oudshoorn: “Wat er lokaal aan activiteiten mogelijk is, zal overal anders zijn,” weet ze. Maar het vertrekpunt is Gods liefde, die zich in Jezus aan ons geeft. Omdat Caritas een wezenlijk onderdeel is van de parochie, verbinden wij ons vol overgave aan Jezus. Daarom beginnen en eindigen de parochies de Week van Hoop bij Hem, in de heilige mis. Hij zendt ons uit om te doen zoals Hij: ons geven aan de onze naaste.”
Iedereen telt mee
Het bisdom Breda is opgedeeld in vijf pastorale zones. Iedere zone staat vrij de week uit te kiezen die het beste uitkomt. Het is de bedoeling dat echt iedereen kan meedoen, ook de ouderen die misschien fysiek niet veel meer kunnen. Zij kunnen bijvoorbeeld een gebedskaart maken die door de hele parochie wordt gebeden in de aanloop van en tijdens de Week van Hoop.
Hoe kan een Week van Hoop eruit zien?
Oudshoorn is al met verschillende parochies in gesprek over hun Week van Hoop. Ze noemt een aantal voorbeelden van hoe hun week er uit kan komen te zien. “Na een gezamenlijke startviering, kan in de week die volgt een lezing worden gehouden over de Sociale leer van de Kerk. Gezamenlijk kan de bul van de paus worden uitgediept. Nodig iemand uit om te vertellen over het leven in de gevangenis, of hoe het leven eruit ziet van een vluchteling. Houd een avond met aanbidding van het Allerheiligste en bidt in het bijzonder voor al wie meedoen met de Week van Hoop.”
Verschillende aanbevelingen, achtergronden en downloads vinden inmiddels hun weg op de themapagina van Caritas en in de brochure die het bisdom Breda onlangs uitgaf over het jubeljaar.
Mgr. Paul Tschang In-Nam, de nuntius in Nederland, heeft de leeftijd van 75 jaar bereikt en daarmee in de Rooms-Katholieke Kerk zijn pensioen. Hij stopt met zijn werkzaamheden en nam op donderdag 30 januari tijdens een receptie afscheid van de Nederlandse bisschoppen.
De nuntius, die door paus Franciscus werd benoemd in juli 2022, vertrekt op 9 februari 2025. Een opvolger is nog niet bekend, maar voorlopig neemt mgr. Jan Thomas Limchua, de counselor van de nuntius, de verantwoordelijkheid voor de nuntiatuur op zich, totdat er een nieuwe nuntius wordt aangesteld.
De meeste Nederlandse bisschoppen waren bij de afscheidsreceptie aanwezig, uitgezonderd kardinaal Eijk en diocesaan administrator mgr. Wellen. Ook de emeriti-bisschoppen mgr. Punt en mgr. Van Burgsteden waren present. Het was een informeel samenzijn waarbij tijdens het diner afscheidswoorden werden gewisseld.
Foto’s: via de nuntiatuur. Foto boven: mgr. Van Burgsteden en nuntius mgr. Tschang In-Nam.
Tweede maandmeditatie Jubeljaar 2025 online: mgr. Wellen over februari
De tweede maandmeditatie voor het Jubeljaar 2025 staat online. Diocesaan administrator van het bisdom Groningen-Leeuwarden, mgr. Peter Wellen zoomt in op bijzondere momenten in de maand februari.
Zo schrijft hij dat kerkelijk deze maand begint op 2 februari met een feest: Opdracht van de Heer (Maria Lichtmis). Ook staat hij stil bij de ‘Werelddag van de Zieken’ op 11 februari, de dag waarop de kerk ook de gedachtenis viert van Onze Lieve Vrouw van Lourdes. Het was namelijk op 11 februari in 1858 dat Maria in Lourdes voor de eerste keer verscheen aan Bernadette Soubirous.
Lichtdragers
Mgr. Wellen verbindt deze momenten in februari met het thema van het Jubeljaar ‘Pelgrims van Hoop’: ‘Hoop hebben maakt je sterker, geeft je de kracht om met vertrouwen je weg te vervolgen. Het delen van deze hoop met anderen maakt je tot apostel, een medeleerling van Jezus die mensen mag bemoedigen; die anderen een perspectief mag bieden, een houvast waardoor er vertrouwen ontstaat.’
Hij roept de lezer op om lichtdragers van de hoop te zijn: ‘Laten wij Lichtdragers zijn, fakkeldragers die het Licht blijven verspreiden zodat de Boodschap van het Licht der Wereld blijft klinken en stralen voor alle mensen van goede wil.’
Videoverslagen van de WJD@home 2025: ‘Het is belangrijk dat we ons geloof blijven delen’
Van 24 tot en met 26 januari waren ongeveer zeventig deelnemers en begeleiders bij elkaar in Helvoirt voor de WJD@Home, een evenement voor katholieke jongeren. Het videokanaal katholiekleven.nl was erbij en maakte een verlag in foto’s en video’s.
Bisschop Mutsaerts (bisschop-referent jongeren in de bisschoppenconferentie) was het hele weekend aanwezig. Ook namen deel bisschop Van den Hende (bisdom Rotterdam), bisschop Van den Hout (Roermond) en bisschop Hendriks (bisdom Haarlem-Amsterdam). De WJD@Home in Helvoirt werd gehouden in bezinningscentrum Emmaus.
Over het belang van de WJD@home
Mgr. Van den Hende (foto) benoemt het belang van de WJD@home: “Het is belangrijk dat we ons geloof blijven delen. (…) Deze bijeenkomst van WJD@Home is daar heel belangrijk voor. Je ziet dat jongeren gaandeweg deze dagen meer met elkaar vertrouwd raken, echt met elkaar in gesprek gaan, dat ze vrijmoedig hun vragen stellen en ook hun eigen antwoorden geven. Het is een open manier van het geloof met elkaar delen. Dat is in de loop van de afgelopen decennia gegroeid. Oudere generaties kunnen soms moeilijk woorden geven aan hun geloof. Jonge mensen die we hier treffen delen vrijmoedig hun geloof en hun vragen. Het geeft een open dialoog over wat ons geloof betekent en wat de band met Christus ons geeft.”
Leuke mensen leren kennen
Deelneemster Luana van der Giessen komt uit het bisdom Rotterdam (foto). Ze is nog niet zo lang katholiek en blikt terug op het WJD-weekend: “Het was een fijn weekend met veel mooie lezingen. Ik heb hele leuke mensen leren kennen en dat ging ook relatief makkelijk, wat fijn was, want ik kwam hier in mijn eentje. Ik heb veel geleerd en het heeft me echt iets gebracht. Wat me heel diep raakte was de catechese over zuster Faustina en Gods barmhartigheid. Ik vind het zelf vaak nog wel lastig om Gods liefde te ervaren, om die echt binnen te laten. Ik vond het supermooi wat zuster Gaudia Skass vertelde, dat Jezus gewoon aan het wachten is totdat jij je hart openstelt.”
Kijk voor de complete interviews met mgr. Van den Hende en Luana van der Giessen ook op de website van bisdom Rotterdam.
Video’s op katholiekleven.nl
Katholiekleven.nl heeft drie video’s gepubliceerd over de WJD@home 2025. Er is een video over een workshop over de Alpha-cursus voor jongeren, een video over de workshop met het thema ‘Wat is Gods plan voor mij? En een video waarin mgr. Mutsaerts (foto) en Zaklina Melis van Jong Katholiek vertellen over de WJD@Home: laat je raken door God.
Op katholiekleven zijn ook nog de livestreams terug te kijken van verschillende catecheses en eucharistievieringen.
Terugblik op In Vrijheid Verbonden 2025: over spiritualiteit en leiderschap
Zo’n driehonderd belangstellenden, waaronder HKH Prinses Beatrix, woonden op maandagavond 27 januari 2025 de jaarlijkse bijeenkomst van In Vrijheid Verbonden bij. Het thema van de samenkomst in Tivoli/Vredenburg te Utrecht was ‘spiritualiteit en leiderschap’, ingeleid door Theo van der Zee, Bijzonder Hoogleraar Onderwijs vanuit Ethisch en Religieus Perspectief aan de Radboud Universiteit te Nijmegen en Mr. Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO/NCW.
Thijssen, wegens ziekte verhinderd, liet haar lezing voorlezen door medewerker Linda van Beek. Daarnaast waren er artistieke presentaties vanuit de tradities die deel uitmaken van In Vrijheid Verbonden: Jodendom, Christendom, Islam, Hindoeïsme, Boeddhisme en Humanisme.
Meer ruimte voor bezield leiderschap
Na het zingen van het Wilhelmus opende Rachel Streefland, locoburgemeester van de stad Utrecht, de bijeenkomst. Het gaat volgens haar bij leiderschap niet om het spreken van grote woorden. Streefland benadrukte dat leiders pas moeten spreken na gedegen zelfonderzoek. Dat advies gaf ze ook mee aan het publiek.
Bikram Lalbahadoersing, voorzitter van In Vrijheid Verbonden, wees erop dat de samenleving verder fragmenteert. Het gemeenschappelijke verhaal is zoekgeraakt en belangen van individuen en enkelingen overschaduwen het collectieve belang. Lalbahadoersing: “Tegen de achtergrond van toenemende tegenstellingen zijn wij als In Vrijheid Verbonden van mening dat er in Nederland meer ruimte mag zijn voor bezield leiderschap.”
Hindoe Raj Mohan zong religieuze teksten, begeleid door twee dansers met abstracte choreografie: “O mens, wees een leider. Raak niet gehecht aan de vruchten van jou handelen en wees gelijkmoedig in het vervullen van je plicht. Wees kalm van geest. Dat is de weg van de leider, de weg van verbinding en yoga!”
Vanuit het jodendom droeg Anne-Maria van Hilst gedachten over leiderschap voor: “Een leider moet van zijn fouten leren. Zoals David, hij was niet foutloos maar wist mensen te inspireren. De grootste leiders kunnen de fouten van anderen vergeven. Nederigheid is belangrijk. Ook openstaan voor anderen en erkennen dat je niet alles weet. Waar geen leiders zijn neem dan zelf verantwoordelijkheid. Leiders streven niet naar macht, maar naar verbinding.”
Senko de Boer voerde een boeddhistische ceremonie uit, begeleid door hemzelf op de gong. De ceremonie wordt uitgevoerd bij volle maan. Volle maan gaat over het loslaten van wat je niet meer dient om plaats te maken voor wat jij in je leven zou willen creëren. “Leiderschap eindigt en begint bij meesterschap over dit leven.”
Leiderschap vanuit zingevende tradities
Theo van der Zee wees op crises van samenleven, welvaart en persoonlijk leven. Van der Zee: “Autoritaire mannen en vrouwen lanceren eenvoudige oplossingen. Hiermee willen ze de crises te lijf te gaan en werpen ze zich op voor al degenen die zich zorgen maken om diversiteit, de verdeling van macht en rijkdom en om dat wat hen overkomt.” Daar tegenover presenteerde Van der Zee een andere kijk op leiderschap vanuit zingevende tradities. Van der Zee benadrukte dat zingevende tradities van cruciaal belang zijn voor een vitale, medemenselijke en democratische samenleving.
Verhalen
Zingevende tradities verenigen mensen langs de band van verhalen. Met verhalen maken zingevende tradities zichtbaar wat zich aandient en een beroep op ons doet. Ze openen een andere manier van kijken en luisteren. Vanuit die verhalen gaat ook leiderschap er anders uitzien. Van der Zee: “Leiderschap vanuit zingevende tradities reikt uit, zoekt verbinding, is dienstbaar aan de gemeenschap, en durft ontvangen wat wordt gegeven. Het is geen leiderschap voor cynische mensen, mensen vol eigenwaan en gemakzucht, mensen van geweld en destructie. Het is leiderschap van de zachte krachten, ‘als een moeder’. Eigenzinnig. Tegendraads.”
Imam Mucahit Batman sprak over leiderschap aan de hand van een tekening: ”De leider is gelijk aan iemand anders. Een leider strijdt tegen onwetendheid en roept op tot kennis. Een leider verlangt naar rust en orde in de samenleving, neemt de harde klappen op, maar blijft toch volharden. Een leider ontvangt vrede en geeft vrede, kan fouten maken en van fouten leren.”
Vanuit het humanisme gaf spoken word-artist Daan Zeijen zijn kijk op leiderschap: “Ik weet het ook niet zo goed. Een tiran zegt ‘alleen ik kan het fiksen’. Ik zag mijn opa in zijn bed. De arts legde rustig uit wat er gebeurt als je dood bent. ‘Voor jou was dat ook leerzaam’, zei opa. Ik glimlachte.”
Een verhaal dat ons verbindt
Ingrid Thijssen plaatste het thema ‘spiritualiteit en leiderschap’ in het kader van polarisatie in de samenleving. Ze ziet in de secularisering en individualisering een verklaring voor de polarisatie. Thijssen: “Met de ontkerkelijking zijn we meer kwijtgeraakt dan goed voor ons is.” Ze benadrukte dat we een verhaal nodig hebben wat ons weer verbindt, waarin waarden zoals verbondenheid, de waarheid spreken en vergeving worden overgedragen. Ze noemde vergeving één van de meest fundamentele deugden in een samenleving. Thijssen: “Vergeven doe je voor de ander, zodat hij weer deel kan nemen aan de samenleving, én voor jezelf zodat je hart geen moordkuil blijft en de kiem voor polarisatie alweer is gelegd. Echte leiders zijn zich hier zeer van bewust.”
Bezield leiderschap in het midden
Thijssen wees erop dat we leiders nodig hebben die zulke grote verbindende verhalen vertellen, ook verhalen die stem geven aan het midden. Want het antwoord op polarisatie is het midden versterken. Er is daarom leiderschap in het midden nodig. Thijssen: “Dat betekent je oordeel op z’n minst uitstellen, niet raadgeven maar nieuwsgierig in het gesprek zitten.” Leiderschap in het midden is niet makkelijk. Thijssen: “De flanken zullen je ‘en plein public’ verketteren. Daarom heb je bezieling nodig om overeind te blijven.” De levensregel van Benedictus geeft handvatten daartoe zoals regelmatig de stilte zoeken en contact met bronnen houden waarin waarden gereflecteerd worden. Thijssen: “Dit bezielde leiderschap is broodnodig om het midden overeind te houden.”
Vanuit het christendom presenteerde het Carla Veldhuis Theater Team een schilderij over de roeping die ieder mens heeft, onthuld door een levend standbeeld in de gedaante van een engel. Spoken word-artist U-shine legde de betekenis ervan uit: “Als leider geef ik jou meer dan genoeg zodat jij kan uitdelen aan wie je leidinggeeft. Ik zorg voor de oplossingen en de mensen zodat jij een sterke leider kunt zijn. Je bent gemaakt voor een tijd als deze.”
Licht
Aan het einde van de bijeenkomst nam prinses Beatrix een kaars in ontvangst, met daarop de symbolen van de zes tradities. In Vrijheid Verbonden gaf de oud-vorstin daarbij een boodschap mee: een kaars geeft ‘licht’ en zoals een kaars, verlichten de leiders de weg die we gaan. Prinses Beatrix wees erop dat deze boodschap voor ons allemaal geldt en we allemaal de weg die we gaan moeten verlichten. Lalbahadoersing beaamde dat. “Laten we dat doen vanuit onze gezamenlijkheid”, zei hij.
Na afloop was er een receptie om na te praten over het thema van de bijeenkomst. Prinses Beatrix ging daar in gesprek met onder meer enkele jongeren. Samen met de organisatoren van In Vrijheid Verbonden keek de prinses terug op een mooie editie die heel divers was ingevuld. Lalbahadoersing: “Op zo’n bijeenkomst ervaar je hoeveel inspiratie er is in het concept van In Vrijheid Verbonden.”
In Vrijheid Verbonden is een groep mensen die vanuit verschillende religies en levensbeschouwingen samenkomt en de handen ineenslaat om zich gezamenlijk te presenteren en sterk te maken voor goed samenleven en de democratie. De eerste bijeenkomst werd georganiseerd ter gelegenheid van het zilveren regeringsjubileum van Koningin Beatrix in 2005. De gemeente Utrecht is mede-gastheer.
De organisatie van In Vrijheid Verbonden bestaat uit: Bikram Lalbahadoersing (voorzitter), Berry van Oers (vicevoorzitter), Robbert Bodegraven, Coen Wessel, Caroline Mutsaars, Monique Rietveld, Nasr Joemman en Martine Versteeg
Utrecht, 27 januari 2025 – Berry van Oers, beleidsadviseur Interreligieuze Dialoog R.-K. Kerk.
Kritisch rondetafelgesprek over wetsvoorstel ‘Toezicht informeel onderwijs’
Op 27 januari organiseren koepelorganisaties CIO (Interkerkelijk Contact in Overheidszaken), MissieNederland, Verus en VGS/VBSO (voor katholiek en gereformeerd onderwijs) een rondetafelgesprek over het wetsvoorstel ‘Toezicht informeel onderwijs’ met hoogleraren, Tweede Kamerleden, beleidsmakers en andere betrokkenen. De organisaties stellen dat het huidige wetsvoorstel te eendimensionaal en ongrondwettelijk is.
Met het wetsvoorstel Toezicht informeel onderwijs wil staatssecretaris Paul van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW) kunnen ingrijpen als het in het informeel onderwijs misgaat. Het wetsvoorstel gaat de vier organisaties veel te ver. Het raakt aan grondrechten, zoals de vrijheid om te verenigen en de vrijheid van godsdienst.
Veel vraagtekens
Er zijn veel vraagtekens te zetten bij het voorstel zoals het er nu ligt, geven de organisaties aan. In het gesprek over dit wetsvoorstel zijn tot nu toe voornamelijk juridische en pedagogische argumenten aangedragen, die zichtbaar maken waarom dit wetsvoorstel grondrechten onder druk zet en daarmee het hele informeel onderwijs – al het jeugdwerk – ernstig schaadt. De organisaties vinden het noodzakelijk om het wetsvoorstel breder te laten belichten, vanuit diverse vakgebieden. Daarom organiseren zij op maandag 27 januari een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden, beleidsmakers, vertegenwoordigers van de betrokken organisaties en andere betrokkenen.
Verschillende perspectieven
Tijdens het rondetafelgesprek zal prof. dr. Beatrice de Graaf een bijdrage leveren aan de discussie vanuit het veiligheidsperspectief. Daarna geven diverse andere (emeritus) hoogleraren een reflectie vanuit verschillende perspectieven. Prof. dr. Paul Frissen reflecteert op het wetsvoorstel vanuit het perspectief van overheidsbeleid. Prof. dr. Sophie van Bijsterveld belicht het onderwerp vanuit de verhouding tussen religie en overheid (godsdienstvrijheid) en prof. dr. mr. Renée van Schoonhoven beschouwt het wetsvoorstel vanuit grondrechten, in het bijzonder het onderwijsrecht.
Breder belichten
Bij het rondetafelgesprek zijn verschillende Tweede Kamerleden en beleidsmakers aanwezig van de ChristenUnie, het CDA, DENK, NSC en de SGP. Na de verschillende bijdragen en reflecties is er ruimte voor vragen en verdere doordenking. De organisaties zien ernaar uit om het debat over dit wetsvoorstel breder te trekken. Informeel onderwijs is ongelooflijk waardevol voor kinderen, jongeren, hun netwerken en alle (geloofs)gemeenschappen in Nederland, betogen zij: dit mag niet onder een juridisch vergrootglas komen te liggen.
Studiemiddag Laudato Si’ Alliantie: Van financiële keuzes naar zorg voor de schepping
Hoe kunnen geloofsgemeenschappen met hun financiële beleid bijdragen aan de zorg voor de aarde, ons gemeenschappelijk huis? Deze vraag staat centraal tijdens de oecumenische studiemiddag‘Van financiële keuzes naar zorg voor de schepping’, die op 14 maart wordt georganiseerd door onder anderen de Laudato Si’ Alllantie Nederland.
In 2015 verscheen de encycliek Laudato si’, waarin paus Franciscus alle mensen van goede wil oproept tot een nieuwe benadering van de omgang met de aarde. Nu, tien jaar later biedt deze studiemiddag de gelegenheid om samen stil te staan bij de betekenis van deze oproep voor het financieel beleid van geloofsgemeenschappen.
Wat kunnen deelnemers verwachten?
Er wordt tijdens de studiemiddag nagedacht over het inzetten van financiele middelen voor lokale initiatieven die bijdragen aan zorg voor de schepping. Ook wordt gesproken over het belang van een ethisch kader voor financieel beleid dat recht doet aan de zorg voor de schepping. Daarnaast krijgen deelnemers inzicht in de mogelijkheden voor ondersteuning op dit gebied.
De sprekers deze dag zijn:
Mgr. Dr. Hans van den Hende – Bisschop van Rotterdam en voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie
Locatie: R.-K.-parochie De Emmaüsganger, Reyerdijk 67, Rotterdam-IJsselmonde
Bereikbaarheid met OV: Tram 2 stopt bijna voor het kerkgebouw (Halte Kerstendijk). Vanaf treinstation Rotterdam-Lombardijen is de kerk ongeveer 10 minuten lopen.
Parkeren: Betaald parkeren
Organisatie: Socires, KNR, Laudato Si’ Alliantie Nederland
In samenwerking met Bisdom Rotterdam en Protestantse Kerk in Nederland
Doelgroep: Beheerders van kerkelijk vermogen (alle denominaties) en vertegenwoordigers van financiële instellingen
Kosten: Deelname is gratis, aanmelden verplicht via deze link.
