Disclaimer: Vertaling met AI. Kan onregelmatigheden bevatten.
Vader “Kike” Figaredo met een van de gehandicapte kinderen die hij helpt in Cambodja. / Credit: Courtesy of Vader Kike Figuredo
Vaticaanstad, 24 oktober 2024 / 11:30 uur (CNA).
“Ga niet gek doen. Als je me wilt leren kennen, leef ik met anderen. Mijn gezicht is dat van mensen. Als je naar me zoekt, zoek me in mensen.”
Dit was wat Enrique “Kike” Figaredo — bekend als de “rolstoel-bisdom” — ontdekte toen hij, op slechts 16-jarige leeftijd, tot God bad om hem te verlichten en zo zijn roeping ontdekte.
Sinds die “speciale verlichting” tijdens een Witte Donderdag doorgebracht in een Taizé-klooster, toen hij “als een waanzinnige naar Jezus zocht,” veranderde alles. Nu een jezuïetenpriester en de apostolische prefect van Battambang, Cambodja, de uit Asturias, Noordwest-Spanje afkomstige Figaredo, deelde met ACI Prensa, de Spaanstalige nieuwspartner van CNA, het getuigenis van zijn leven dat gewijd is aan de meest behoeftigen.
Hoewel hij geen bisschop is, heeft Figaredo als apostolische prefect bepaalde administratieve bevoegdheden van een bisschop.
“Op die dag begon ik te ‘zien’; ik kwam uit dat gebed verlicht — dat wil zeggen, gelukkig. Ik begon mensen anders te zien, ik zag ze niet langer als vreemden en ik voelde dat ze met me over God gingen praten.”
Wat Figaredo nog niet wist, was dat zijn missionaire ziel hem ver van zijn huis in Gijón, Spanje, zou brengen, naar een land in Zuidoost-Azië dat hij nauwelijks op een kaart kon vinden: Cambodja.
Nadat hij tot priester was gewijd, arriveerde hij via de Jezuïetenvluchtelingenservice in het Cambodjaanse vluchtelingenkamp in Thailand en verhuisde later naar de Cambodjaanse stad Battambang.
Figaredo wijdde zijn leven aan de zorg voor gehandicapten, vooral degenen die verminkt zijn door explosies van landmijnen, een erfenis van de genocide die in de jaren ’70 werd gepleegd door troepen van de Communistische Partij van Kampuchea, beter bekend als de Rode Khmer, waarvan de nasleep nog altijd voelbaar is.
Vanuit die eerste dag van zijn nieuwe leven meer dan 40 jaar geleden, herinnert Figaredo zich duidelijk dat hij “het gezicht van God in de kinderen” had gezien en hoe de angst die hij voelde toen hij arriveerde “veranderde in vrede” toen hij de blijdschap zag van de kinderen die aan het spelen waren, “gelukkig, glimlachend, blootsvoets. Daar was leven, daar was God,” zei hij.
Hij beschreef ook, alsof de tijd niet was verstreken, de persoon die verantwoordelijk was voor de plek, die een oog en een been miste. “Hij vertelde me dat ze voor alles wat ze nodig hadden, mij zouden vragen. Vanaf die middag had ik nooit meer angst; de Heer vroeg me om in hem te vertrouwen door de taal van het geloof.”
Figaredo vertelde ACI Prensa dat deze mensen geen “gehandicapten” zijn, maar mensen met “verschillende vaardigheden.” Hij benadrukte echter dat “ze speciale behoeften hebben” en dat zorg voor hen essentieel is.
‘Bid meer en denk minder’
In een overwegend boeddhistisch land zijn katholieken slechts “onbeduidend” in aantal, maar ze zijn zeer aanwezig in het sociale en religieuze leven. Wat betreft het geloof van degenen die hij evangeliseert, benadrukte hij vooral hun eenvoud en diepe spiritualiteit, “beïnvloed door aspecten die voortkomen uit de boeddhistische cultuur.”
“Wij komen uit een functionelere samenleving, waar wij resultaten zoeken. Zij weten te genieten van de aanwezigheid van God in stilte, omdat zij geloven dat de realiteit door God wordt bewoond, en dat is heel mooi,” legde hij uit.
Hoewel, merkte hij op, “het probleem in Cambodja is dat ze in te veel geesten geloven, waaronder kwade die mensen kunnen domineren. Daarom is mijn motto ‘bid meer en denk minder.’”
Fysieke en spirituele hulp
De missionaris benadrukte het belang van het fysiek helpen van deze mensen, hoewel, zei hij, “het beslissende is om hun harten aan te raken … wanneer je hun harten met geloof aanraakt, ontstaat er een verandering.”
Wat betreft het katholieke geloof, benadrukte hij twee elementen die bijzonder helpen bij de bekering. Enerzijds de Passie en de Verrijzenis. “We hebben passie, maar het is niet het laatste woord. Na de Passie is er verrijzenis, en dat helpt hen enorm.”
Anderzijds “is de Geest van de Heer bevrijdend, het maakt ons vrij.” Voor de apostolische prefect heeft dit “een indrukwekkende kracht. En er zijn al zaadjes van geloof in de mensen. Wanneer we hen deze dingen vertellen, is de Heilige Geest aan het werk.”
De bekering van Vary
Figaredo kon niet anders dan ontroerd zijn terwijl hij herinnerde aan de bekering van Vary, een Cambodjaans meisje dat tot een familie en een “extreem boeddhistisch” gezin behoorde, maar desondanks catechismuslessen volgde en met de missionarissen bad.
Op een dag ging ze naar de Maagd met een speciale verzoek: dat de directeur van het centrum voor personen met een handicap zwanger kon worden na lange tijd proberen.
“Binnen drie dagen was ze zwanger. Dus werd dit meisje gedoopt met de naam Catalina en nu is ze catechiste. Ze ging bidden met geloof, op zoek naar een teken van God, en ze heeft zich aan Hem gewijd,” herinnerde Figaredo zich.
De priester voegde eraan toe dat het nieuwe kind Karuna werd genoemd, wat “compassie” betekent, aangezien “ze werd geboren door een daad van compassie van de Maagd.”
Projecten voor degenen in nood
In de loop der jaren heeft Figaredo verschillende actietrajecten voor gehandicapten bevorderd, te beginnen met de NGO Sauce, die zich “met het urgente” bezighoudt en geleidelijk groeit met initiatieven voor ontwikkeling, onderwijs en sociale integratie van de meest achtergestelde mensen.
In 1991 richtte hij een school op voor gehandicapte kinderen in Phnom Penh, waar ze ook houten rolstoelen maken die bekend staan als de Mekong, ter referentie naar de rivier die Cambodja en vijf andere Aziatische landen doorkruist. Hier nemen ze kwetsbare straatkinderen, wezen en gehandicapten op.
In Battambang is er ook het Arrupe Centrum, waar verschillende projecten voor kinderonderwijs en volwasseneneducatie worden uitgevoerd.
Ze hebben ook een landbouw- en veeteeltgebied, een restaurant genaamd het Lonely Tree Café, een cafetaria, een hotel, een textielcentrum waar ze Kromas maken — de traditionele Cambodjaanse sjaal — en het Mutitaa kledingmerk, waar ze kleding verkopen die online vanuit Spanje kan worden gekocht. Al deze, volgens de Spaanse priester, zijn “kleine modellen van sociale integratie.”
Elke jaar komen vrijwilligers uit verschillende landen naar de missie. Velen komen om te helpen tijdens de zomer en de volwassenen blijven meestal langer, ongeveer een jaar. Dan zijn er anderen die maar voor een paar maanden komen en uiteindelijk blijven omdat ze zeggen dat de mensen iets hebben dat “je boeit.”
Een oproep tot persoonlijke bekering
Sinds het begin van oktober is Figaredo in Rome om deel te nemen aan de Synode over Synodaliteit, waar hij de kans heeft gehad om veel mensen “te leren aanwijzen waar Cambodja op de kaart ligt.”
Hij sprak ook zijn wens uit aan ACI Prensa dat het synodale proces “reële veranderingen teweegbrengt.” Volgens de jezuïet roept de synode “ons op tot pastorale bekering” en vooral “persoonlijke bekering.”
Figaredo legde uit dat deze bekering ook vereist dat de Heilige Geest in het centrum staat, “en niet jezelf,” om ook op “missie te kunnen gaan.” Hij benadrukte ook dat de Kerk “niet gedefinieerd kan worden door instellingen” en dat “luisteren” essentieel is in dit proces.
“De dag dat we allemaal weten hoe we de genade van God in het centrum moeten plaatsen, zullen we zien dat wat de synodale Kerk definieert de Drie-eenheid is, de relatie tussen Vader, Zoon en Heilige Geest. Totdat we dit model in ons hart hebben verankerd, zal er geen synodale Kerk zijn.”
Hij wees er dus op dat Jezus “sprak over het koninkrijk van God en sprak over de missie, en toen kwam de Kerk.”
“Als we al deze bekeringen hebben, doorgaan met persoonlijke bekering, bekering in relaties en bekering tot de Drie-eenheid, dan denk ik dat er een voor en na zal zijn,” voegde hij eraan toe.
Hij verwees ook naar dit evenement als “een paradigmaverschuiving,” waar we van “de statische naar de dynamische” gaan. “De Kerk is een volk dat op reis is en we moeten haar begeleiden. En dit zal niet in één dag veranderen; we hebben tijd nodig om meer na te denken over de kerken en minder over de instellingen, die een steun zijn, maar niet de identiteit van de Kerk. Identiteit is de missie geïnspireerd door de Drie-eenheid.”
Een speciaal cadeau voor paus Franciscus
De missionaris is naar de Eeuwige Stad gereisd met een speciaal cadeau voor de Heilige Vader: een Mekong-rolstoel, gekenmerkt door het hebben van drie wielen en gemaakt van hout. “De paus weet al dat hij een rolstoel voor hem klaarstaat,” zei Figaredo.
Hij merkte echter op dat het cadeau vol betekenis is. “Deze rolstoel is uitgevonden in Cambodja; hij is gemaakt met lokale materialen en de wielen zijn gemaakt van rubberen fietsbanden, speciaal ontworpen voor het platteland, niet voor de stad.”
“Ik denk dat het heel mooi is voor paus Franciscus om in een stoel te zitten die is gemaakt door gehandicapte mensen die de oorlog hebben overleefd en rolstoelen hebben gemaakt voor andere gehandicapten.”
Figaredo bekende aan ACI Prensa zijn wens: “Dat de paus in deze stoel zit en van daaruit voor vrede preekt. Hij is een gehandicapte persoon, aangezien hij al enige tijd niet meer gemakkelijk kan lopen, en hij is de grote wereldleider voor vrede. Het feit dat hij in de rolstoel voor gehandicapten moet zitten en daar van daaruit preker heeft grote betekenis.”
Dit verhaal werd voor het eerst gepubliceerd door ACI Prensa, de Spaanstalige nieuwspartner van CNA. Het is vertaald en aangepast door CNA.
