Disclaimer: Vertaling met AI. Kan onregelmatigheden bevatten.
Schilderij van het Heilig Hart te vinden in de Kerk van de Gesù in Rome, de moederkerk van de Sociëteit van Jezus, beter bekend als de Jezuïeten. Op 24 oktober 2024 heeft paus Franciscus een nieuwe encycliek gepubliceerd, “Dilexit Nos” (“Hij heeft ons liefgehad”), waarin hij de katholieken oproept de liefde en medemenselijkheid die te vinden zijn in het hart van Jezus Christus opnieuw te ontdekken. / Credit: Credit: Daniel Ibañez/CNA
Vaticaanstad, 25 oktober 2024 / 15:20 uur (CNA).
In zijn onlangs gepubliceerde encycliek, Dilexit Nos (“Hij heeft ons liefgehad”), roept paus Franciscus katholieken wereldwijd op de liefde en medemenselijkheid die te vinden zijn in het hart van Jezus Christus opnieuw te ontdekken.
De encycliek, uitgegeven op 24 oktober, onderzoekt de transformerende kracht van Jezus’ hart als een bron van genezing voor een verdeelde wereld. De theologisch uitgebreide tekst put uit de traditionele devotie van de katholieke kerk aan het Heilig Hart als een inspiratiebron voor eeuwen van heiligen, pausen en theologen.
Hier zijn zeven punten uit Dilexit Nos over de menselijke en goddelijke liefde van het hart van Jezus Christus:
1. Niets kan ons scheiden van de liefde van Christus
De titel van de encycliek, Dilexit Nos, komt aan het einde van hoofdstuk 8 van de Brief van St. Paulus aan de Romeinen:
“Wat zal ons scheiden van de liefde van Christus? Verdrukking, of benauwdheid, of vervolging, of honger, of naaktheid, of gevaar, of het zwaard? … Nee, in al deze dingen zijn wij overweldigend meer dan overwinnaars door hem die ons heeft liefgehad. Want ik ben ervan overtuigd dat noch de dood, noch het leven, noch engelen, noch overheden, noch dingen van nu, noch dingen van de toekomst, noch machten, noch hoogte, noch diepte, noch enige andere schepping ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heer” (Rom 8:35, 37-39).
2. De kracht van het hart in een gefragmenteerde wereld
De paus bekritiseert wat hij de “vloeibare” aard van het hedendaagse leven noemt, gekenmerkt door oppervlakkigheid en consumentisme. Hij zegt: “we bevinden ons in samenlevingen van seriële consumenten die van dag tot dag leven, gedomineerd door het hectische tempo en gebombardeerd door technologie, en die de geduld missen die nodig is om deel te nemen aan de processen die een innerlijk leven van nature vereist.”
“Te midden van het jachtige tempo van de wereld van vandaag en onze obsessie met vrije tijd, consumptie en afleiding, mobiele telefoons en sociale media, vergeten we onze levens te voeden met de kracht van de Eucharistie,” voegt hij eraan toe.
Daarentegen schrijft hij dat het hart het “diepe verenigende centrum” voor elke persoon en voor de samenleving vertegenwoordigt. De encycliek citeert paus Benedictus XVI, die zei:
“Iedere persoon heeft een ‘centrum’ nodig voor zijn of haar eigen leven, een bron van waarheid en goedheid om uit te putten in de gebeurtenissen, situaties en strijdstukken van het dagelijks bestaan. Allen van ons, wanneer we in stilte pauzeren, moeten niet alleen de klopping van ons eigen hart voelen, maar dieper nog, de klopping van een betrouwbare aanwezigheid, waarneembaar met de zintuigen van het geloof en toch veel echter: de aanwezigheid van Christus, het hart van de wereld” (Angelus, 1 juni 2008).
3. Het kruis als de ultieme uitdrukking van de liefde van Christus
De encycliek stelt dat “het doorboorde hart van Christus alle verklaringen van liefde van God die in de Schrift aanwezig zijn belichaamt.”
Paus Franciscus schrijft over hoe grote troost kan worden gevonden in het overdenken van het hart van Christus in zijn lijden en zelfovergave zelfs tot de dood voor onze verlossing.
“Onze lijden zijn verenigd met het lijden van Christus aan het kruis. Als we geloven dat genade elke afstand kan overbruggen, betekent dit dat Christus door zijn lijden zich heeft verenigd met het lijden van zijn leerlingen in elke tijd en op elke plaats. Op deze manier, wanneer we lijden, kunnen we ook de innerlijke troost ervaren van het weten dat Christus met ons lijdt,” zegt hij.
De paus voegt toe: “Wanneer we het hart van Christus overdenken, de belichaamde synthese van het Evangelie, kunnen wij, volgend het voorbeeld van St. Thérèse van het Kind Jezus, ‘oprechte vertrouwen niet in onszelf maar in de oneindige barmhartigheid van een God die ons onvoorwaardelijk liefheeft en ons in het kruis van Jezus Christus alles al heeft gegeven.’”
4. Liefde als een missionaire impuls
Paus Franciscus schrijft ook over “de gemeenschappelijke, sociale en missionaire dimensie van alle authentieke devotie aan het hart van Christus,” en voegt eraan toe dat het hart van Christus ons niet alleen naar de Vader leidt, maar ons ook “uitzendt naar onze broeders en zusters.”
“Jezus roept jou en zendt jou uit om goedheid in onze wereld te verspreiden,” schrijft hij. “Zijn roep is er een van dienstbaarheid, een oproep om goed te doen, misschien als arts, een moeder, een leraar of een priester. Waar je ook bent, je kunt zijn roep horen en beseffen dat hij jou uitzendt om die missie uit te voeren.”
Paus Franciscus moedigt ook parochies aan om minder op structuren en bureaucratieën te focussen als middelen van evangelisatie, en waarschuwt tegen “gemeenschappen en herders die te veel bezig zijn met externe activiteiten, structurele hervormingen die weinig met het Evangelie te maken hebben, obsessieve reorganisatieplannen, wereldse projecten, seculiere denkpatronen en verplichte programma’s.”
De encycliek wijst op de missionaire voorbeelden van heiligen zoals St. Thérèse en St. Charles de Foucauld. Door terug te keren naar dit Heilig Hart, schrijft hij, kunnen katholieken een vernieuwde energie vinden om sociale en spirituele uitdagingen aan te pakken door middel van liefde.
De paus schrijft over hoe het vuur van de Heilige Geest het hart van Christus vervult, en citeert de brief van St. Johannes Paulus II over de 100e verjaardag van de consecratie van de mensheid aan het goddelijke hart van Jezus door paus Leo XIII: “Het hart van Christus is levend door de actie van de Heilige Geest, aan wie Jezus de inspiratie van zijn missie toeschreef.”
5. Daden van reparatie aan het Heilig Hart van Jezus
In de encycliek bespreekt paus Franciscus de katholieke traditie van het maken van handelingen van reparatie aan het Heilig Hart van Jezus, en schrijft dat “reparatie de wens inhoudt om compensatie te bieden” voor de verwondingen die de Heer, die liefde is, zijn toegebracht.”
“De reparatie die wij aanbieden is een vrij aanvaarde deelname aan zijn verlossende liefde en zijn ene offer,” legt hij uit. “Daden van liefde voor de naaste, met de zelfopoffering, zelfverloochening, lijden en inspanning die zij met zich meebrengen, kunnen alleen zo zijn wanneer ze gevoed zijn door de liefde van Christus zelf. Hij stelt ons in staat om te lief te hebben zoals hij heeft liefgehad, en op deze manier liefheeft en anderen door ons dient.”
“Zusters en broeders, ik stel voor dat wij dit middel van reparatie ontwikkelen, wat in één woord inhoudt, het hart van Christus een nieuwe mogelijkheid te bieden om in deze wereld de vlammen van zijn vurige en genadevolle liefde te verspreiden,” zei paus Franciscus.
6. Heiligen en het Heilig Hart
In Dilexit Nos deelt paus Franciscus inzichten van de heiligen en citeert vaak het magisterium van zijn papale voorgangers. Hij beschrijft hoe St. Charles de Foucauld “zich heeft gewijd aan het Heilig Hart, waarin hij een liefde zonder grenzen vond” die zijn sobere leven ter navolging van Christus inspireerde, en hoe St. Thérèse haar vertrouwen plaatste in de oneindige barmhartigheid van het Heilig Hart.
Hij wijst de lezer ook op de spirituele ervaringen van St. Margaretha Maria Alacoque, die tussen eind december 1673 en juni 1675 een opmerkelijke reeks van verschijningen van Christus ervoer.
In de eerste verschijning zei Jezus tegen Alacoque: “Mijn goddelijke hart is zo in vlammen van liefde voor de mensen, en voor jou in het bijzonder, dat, niet langer in staat om de vlammen van zijn vurige naastenliefde in zichzelf te bevatten, het door jou moet uitstromen en zich aan hen moet openbaren, om hen te verrijken met zijn waardevolle schatten die ik je nu onthul.”
Franciscus merkt op hoe paus Leo XIII opriep tot de consecratie van de wereld aan het Heilig Hart als reactie op de seculiere uitdagingen van zijn tijd en hoe Pius XI het Heilig Hart beschouwde als een “som van” de ervaring van het christelijk geloof. Hij beschrijft ook hoe St. Johannes Paulus II de groei van deze devotie in recente eeuwen presenteerde als “een antwoord op de opkomst van rigoristische en ontlichamende vormen van spiritualiteit die de rijkdom van de barmhartigheid van de Here verwaarloosden” en “als een tijdige oproep om de pogingen te weerstaan om een wereld te creëren die geen ruimte laat voor God.”
De encycliek put ook uit denkers zoals de romanschrijver Fyodor Dostoevsky en de Duitse filosoof Martin Heidegger om de bredere menselijke relevantie van het hart te benadrukken.
7. Het gewonde hart van Christus als een bron van vrede en eenheid
Terwijl de moderne maatschappij wordt geconfronteerd met wat Franciscus een “golf van secularisatie” en verdeeldheid noemt, beschouwt hij “het hart” als een bron van eenheid.
“Het is alleen door van het hart uit te starten dat onze gemeenschappen zullen slagen in het verenigen en verzoenen van verschillende geesten en wills, zodat de Geest ons in eenheid kan leiden als broers en zussen. Verzoening en vrede worden ook voortgebracht uit het hart. Het hart van Christus is ‘extase,’ openheid, gift en ontmoeting. In dat hart leren we ons tot elkaar te verhouden op gezonde en blije manieren, en te bouwen aan Gods koninkrijk van liefde en rechtvaardigheid in deze wereld. Onze harten, verenigd met het hart van Christus, zijn in staat om dit sociale wonder te verrichten,” schrijft hij.
De paus bevestigt dat “de gewonde zijde van Christus blijft die stroom voortbrengen die nooit opdroogt, nooit voorbijgaat, maar zich keer op keer aanbiedt aan allen die willen liefhebben zoals hij deed.”
Paus Franciscus biedt een gebed aan in de encycliek dat de gewonde wereld zijn hart mag terugkrijgen, en schrijft: “In de aanwezigheid van het hart van Christus vraag ik opnieuw de Heer om barmhartig te zijn voor deze lijdende wereld waarin hij ervoor koos om te wonen als een van ons. Moge hij de schatten van zijn licht en liefde uitgieten, zodat onze wereld, die ondanks oorlogen, sociaaleconomische ongelijkheden en het gebruik van technologie die onze menselijkheid bedreigt, vooruit dringt, het belangrijkste en noodzakelijke van alles mag terugkrijgen: haar hart.”
