Disclaimer: Vertaling met AI. Kan onregelmatigheden bevatten.

Kathedraal van Christus de Koning in Reykjavik, IJsland. / Bron: Wirthi, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
CNA Nieuwsroom, 23 dec 2024 / 04:00 uur (CNA).
De Scandinavische eilandnatie IJsland viert op 23 december zijn nationale patroon, St. Thorlak Thorhallsson.
Hoewel de nationale vergadering van IJsland hem in 1198 tot heilige verklaarde, slechts vijf jaar na zijn dood, werd deze “onofficiële” canonisatie pas een officieel onderdeel van de liturgische kalender van de Kerk toen paus Johannes Paulus II hem in januari 1984 bevestigde als de patroon van het land.
Thorlak werd geboren in 1133, minder dan twee eeuwen nadat Duitse en Noorse missionarissen met de eerste effectieve evangelisatie van IJsland waren begonnen. De bekering van de heidense natie ging gepaard met een dramatische nationale strijd, aangezien veel IJslanders zich fel vasthielden aan hun voorouderlijke religie ondanks de gewoonten van afgoderij en kindermoord.
De katholieke kerk in IJsland had tegen de tijd van Thorlaks geboorte stevig zijn aanwezigheid gevestigd. Echter, het was in enige chaos vervallen, vooral door het negeren van de regel van het priestercelibaat door de lokale geestelijkheid, het verkopen van kerkposities voor persoonlijk gewin, en het aangaan van andere disciplinaire overtredingen.
Thorlaks ouders, die nauwelijks in hun levensonderhoud konden voorzien als boeren, merkten de talenten van hun zoon op en zorgden ervoor dat hij uitgebreide religieuze instructie kreeg van een lokale priester. Zijn gaven moeten bredere aandacht hebben getrokken, want Thorlak ontving de wijding als diaken voor zijn 15e en werd priester op 18-jarige leeftijd.
Daarna verliet hij IJsland voor een bepaalde periode om theologie te studeren in Frankrijk en Engeland. Gedurende deze tijd verplichtte hij zich om te leven volgens de monastieke regel van St. Augustine, een belangrijk onderdeel van de traditie van de Westerse Kerk. Deze regel verplichtte een priester niet alleen tot celibaat, maar ook tot een leven in gemeenschap zonder persoonlijke bezittingen, naar het voorbeeld van de apostelen in de vroegste dagen van de Kerk.
Geïspireerd door deze visie van radicale discipleschap, hield hij vast aan de discipline van het priestercelibaat, zelfs nadat hij terugkeerde naar IJsland en onder druk werd gezet om met een rijke weduwe te trouwen. In plaats daarvan richtte hij een klooster op volgens de Augustijnse regel, dat beroemd werd als een plaats van gebed en studie.
Tien jaar na de stichting van het klooster, riep de Noorse aartsbisschop Augustinus Erlendsson, een andere volgeling van de oude Augustijnse levensregel, Thorlak op om bisschop van het IJslandse bisdom Skalholt te worden. Hoewel hij diep gehecht was aan zijn monastieke manier van leven, erkende Thorlak de dringende behoefte aan hervorming en begeleiding onder de geestelijkheid.
Als bisschop was hij diep toegewijd aan het uitvoeren van de hervormingen van de Westerse Kerk die paus Gregorius VII in de afgelopen eeuw had begonnen, die niet alleen een strikte discipline van het priestercelibaat vooropstelde, maar ook de onafhankelijkheid van de Kerk tegen inmenging door wereldlijke autoriteiten.
Thorlak zocht ook naar verbetering van de publieke moraal en durfde zelfs de meest populaire en krachtige dorpshoofd van IJsland, die gezegd werd een buitenechtelijke relatie te hebben gehad met de zus van de bisschop, onder ogen te komen. Begrijpelijk genoeg verlangde hij vaak ernaar om deze soorten lasten opzij te zetten en terug te keren naar het monastieke leven.
Voordat hij dit echter kon doen, stierf hij op 23 december 1193.
St. Thorlak was zonder twijfel de populairste inheemse heilige van IJsland tijdens de katholieke periode van het land. Meer dan 50 kerken waren aan zijn nagedachtenis gewijd voordat IJsland officieel luthers werd tijdens de 16e eeuw.
Vandaag de dag is het voormalige bisdom van St. Thorlak in Skalholt een onderdeel van het bisdom Reykjavik, dat in zijn huidige vorm pas in 1968 werd opgericht.
Hoewel de katholieke kerk niet langer een grote aanwezigheid in IJsland heeft, heeft de viering van het feest van St. Thorlak standgehouden als een wijdverspreide nationale gewoonte. IJslanders vieren op 23 december als de laatste dag van voorbereiding voor Kerstmis en hebben de gewoonte behouden om samen te komen om gezouten vis te eten.
Dit verhaal werd voor het eerst gepubliceerd op 19 december 2010 en is bijgewerkt.